Tek Sağlık

 

Tek Sağlık, insan sağlığının hayvanların sağlığı ve ortak çevremizle yakından bağlantılı olduğunu kabul eden bir yaklaşımdır. Tek Sağlık yeni değil, ancak son yıllarda daha önemli hale geldi. Bunun nedeni, birçok faktörün insanlar, hayvanlar, bitkiler ve çevremiz arasındaki etkileşimleri değiştirmiş olmasıdır. 

- İnsan nüfusu artıyor ve yeni coğrafi alanlara doğru genişliyor. Sonuç olarak, daha fazla insan hem çiftlik hayvanları hem de evcil hayvanlar olmak üzere birçok hayvanla yakın temas halinde yaşıyor. Hayvanlar, yiyecek, lif, geçim kaynakları, seyahat, spor, eğitim veya arkadaşlık için hayatımızda önemli bir rol oynamaktadır.

- Hayvanlarla ve çevreleriyle yakın temas, hastalıkların hayvanlar ve insanlar arasında geçmesi için daha fazla fırsat sağlar.

- Dünya, ormansızlaşma ve yoğun tarım uygulamaları gibi iklim ve arazi kullanımında değişiklikler yaşadı. Çevre koşullarındaki ve habitatlardaki bozulmalar, hastalıkların hayvanlara geçmesisonucunu doğurdu.İnsanların, hayvanların ve hayvansal ürünlerin hareketi, uluslararası seyahat ve ticaretten dolayı artmıştır. Sonuç olarak, hastalıklar sınırlar arasında ve dünya çapında hızla yayılabilir. 

 

Bu değişiklikler hayvanlar ve insanlar arasında yayılabilen hastalıklar olan mevcut veya bilinen (endemik) ve yeni veya ortaya çıkan zoonotik hastalıkların yayılmasına neden olmuştur. Zoonotik hastalıkların örnekleri şunları içerir: 

- Kuduz

- Salmonellaenfeksiyonu

- Batı Nil virüsü enfeksiyonu

- Şarbon

- Bruselloz

- Lymehastalığı

- Saçkıran

- Ebola

 Hayvanlar ayrıca bazı hastalıklara ve çevresel tehlikelere karşı duyarlılığımızı paylaşırlar. Bu nedenle, bazen potansiyel insan hastalığının erken uyarı işaretleri olarak hizmet edebilirler. Örneğin, kuşlar genellikle aynı bölgedeki insanlar Batı Nil virüsü enfeksiyonuna yakalanmadan önce Batı Nil virüsünden ölürler. 

 

Yaygın Tek Sağlık sorunları nelerdir? 

 

Tek Sağlık sorunları, zoonotik hastalıklar, antimikrobiyal direnç, gıda güvenliği, vektör kaynaklı hastalıklar, çevresel kontaminasyon ve insanlar, hayvanlar ve çevre tarafından paylaşılan diğer sağlık tehditlerini içerir. Kronik hastalık, ruh sağlığı, yaralanma, iş sağlığı ve bulaşıcı olmayan hastalıklar alanları bile disiplinler ve sektörler arası iş birliğini içeren Tek Sağlık yaklaşımından yararlanabilir.  

  

Tek Sağlık yaklaşımı nasıl çalışır? 

 

Tek Sağlık, zoonotik hastalıklar da dahil olmak üzere insan-hayvan-çevre ara yüzündeki sağlık sorunlarıyla mücadelede etkili bir yol olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde ve küresel olarak tanınmaktadır. CDC, halk sağlığı tehditlerini izlemek ve kontrol etmek ve hastalıkların insanlar, hayvanlar, bitkiler ve çevre arasında nasıl yayıldığını öğrenmek için insan, hayvan, çevre sağlığı ve diğer ilgili disiplinler ve sektörlerdeki uzmanları dahil ederek Tek Sağlık yaklaşımını kullanır. 

 

Başarılı halk sağlığı müdahaleleri, insan, hayvan ve çevre sağlığı ortaklarının işbirliğini gerektirir. İnsan sağlığı (doktorlar, hemşireler, halk sağlığı pratisyenleri, epidemiyologlar), hayvan sağlığı (veteriner hekimler, yardımcı profesyoneller, tarım işçileri), çevre (ekolojistler, vahşi yaşam uzmanları) ve diğer uzmanlık alanlarındaki profesyonellerin iletişim kurması, faaliyetler üzerinde işbirliği yapması ve koordine etmesi gerekir. Tek Sağlık yaklaşımındaki diğer ilgili oyuncular, kanun uygulayıcıları, politika yapıcıları, tarımı, toplulukları ve hatta evcil hayvan sahiplerini içerebilir. Hiç kimse, kuruluş veya sektör, hayvan-insan-çevre arayüzündeki sorunları tek başına ele alamaz. Tek Sağlık yaklaşımı, tüm sektörlerde iş birliğini teşvik ederek ortak bir ortamda insanlar, hayvanlar ve bitkiler için en iyi sağlık sonuçlarını elde edebilir.